Ngày 15/5/2018, Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao đã ban hành Nghị quyết số 02/2018 hướng dẫn áp dụng Điều 65 Bộ luật Hình sự 2015 về Án treo.

Qua nghiên cứu nội dung Nghị quyết nhận thấy các vấn đề Nghị quyết nêu đã phần nào làm rõ các vấn đề có liên quan đến việc áp dụng án treo. Tại Điều 2, 3 của Nghị quyết đã mở rộng phạm vi áp dụng án treo so với Nghị quyết 01/2013 ngày 06/11/2013.

Tuy nhiên, tại Điều 12 của Nghị quyết này nói về hiệu lực thi hành, cá nhân tôi thấy cần trao đổi cùng các đồng nghiệp để có nhận thức đúng đắn trong quá trình thực hiện.

Tại các khoản:

1. Nghị quyết này đã được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao thông qua ngày 15 tháng 5 năm 2018 và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2018.

2. Nghị quyết này thay thế Nghị quyết số 01/2013/NQ-HĐTP ngày 06 tháng 11 năm 2013 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng Điều 60 của Bộ luật Hình sự về án treo. Các hướng dẫn khác của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao về án treo trái với Nghị quyết này đều bãi bỏ.

3. Trường hợp người phạm tội đã bị xét xử trước ngày Nghị quyết này có hiệu lực theo đúng các văn bản hướng dẫn trước đây và bản án đã có hiệu lực pháp luật thì không căn cứ vào Nghị quyết này để kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm.

4. Đối với các trường hợp cho hưởng án treo trước ngày 01 tháng 01 năm 2018 thì không áp dụng quy định tại khoản 5 Điều 65 của Bộ luật Hình sự và Nghị quyết này để buộc người được hưởng án treo chấp hành hình phạt tù của bản án đã cho hưởng án treo nếu đang trong thời gian thử thách mà cố ý vi phạm nghĩa vụ theo quy định của Luật Thi hành án hình sự từ 02 lần trở lên.

Như vậy, vấn đề đặt ra là: đối với các hành vi phạm tội thực hiện trước ngày 01/01/2018 (Ngày Bộ luật Hình sự 2015 có hiệu lực) sau đó mới bị xét xử. Thì khi áp dụng cho bị cáo hưởng án treo cần áp dụng Điều 60 Bộ luật Hình sự 1999 hay Điều 65 Bộ luật Hình sự 2015 để quyết định án treo. Nếu áp dụng Điều 60 Bộ luật Hình sự 1999 thì sẽ có lợi cho người được hưởng án treo bởi họ không bị Khoản 5 Điều 65 Bộ luật Hình sự 2015 và Điều 10 Nghị quyết này chi phối. Ngược lại, nếu áp dụng Điều 65 Bộ luật Hình sự 2015 là vi phạm nguyên tắc có lợi quy định tại khoản 2 Điều 7 Bộ luật Hình sự 2015.

Để cùng nhận thức về áp dụng Pháp luật được chính xác, xin được trao đổi cùng các đồng chí./.

Phan Thành Tài – Phòng 7 Viện KSND tỉnh Bến Tre